آشنایی با انواع اختلال روانی
منظور از اختلال روانی شرایطی است که بر طرز تفکر، احساسات و رفتار فرد تأثیر مستقیم دارد و درست مانند بیماری جسمی دارای انواع گوناگونی است. برخی از اختلالات روانی نسبتاً شایع‌تر بوده و باعث شده تا بیشترین درصد مراجعه به روانشناسان را به خود اختصاص دهند.
ما در این مقاله از مشاورلایو قصد داریم تا اختلال‌های روانی را با هم بررسی کنیم. درست است که لیست زیر تمامی اختلالات را شامل نمی‌شود؛ اما مهم‌ترین اختلال‌هایی را که در دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) آورده شده است را در برمی‌گیرد.
انواع اختلالات روانی
بررسی و آشنایی با انواع اختلال روانی به حدی مهم است که می‌تواند باعث شود افراد درگیر به این نوع بیماری‌ها را بهتر درک کرده و از تشدید بیماری آن‌ها جلوگیری کرد. افرادی که دچار اختلال‌های روانی هستند به کمک سایر افراد جامعه نیاز خواهند داشت و بدون درک درست از شرایط آن‌ها نمی‌توان واکنش درستی از خود نشان داد. شناخت این بیماری‌ها در مراحل اولیه بسیار گره‌گشا است و می‌تواند کمک کند تا افراد زندگی نرمالی داشته باشند.
- اختلالات رشد عصبی
اختلالات رشد عصبی مواردی است که به طور معمول در دوران نوزادی، کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می‌شوند. این اختلال روانی شامل موارد زیر است:
- کم توانی ذهنی
این نوع اختلال روانی قبل از 18 سالگی آغاز می‌شود و با محدودیت در عملکردهای فکری و رفتارهای سازگار همراه است. محدودیت در عملکرد فکری اغلب با استفاده از تست‌های ضریب هوشی مشخص می‌شود و نمره ضریب هوشی زیر 70 اغلب نشانگر وجود اختلال است. این بیماری مهارت‌های عملی روزمره مانند مراقبت از خود، تعامل اجتماعی و مهارت‌های زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
کودکانی که دارای کم‌توانی ذهنی خفیف هستند، می‌توانند با پشتیبانی مناسب زندگی کاملاً نرمالی داشته باشند. با این حال، کودکان دارای ناتوانی ذهنی شدید به حمایت مداوم نیاز دارند. این بیماری قبلاً به عنوان عقب ماندگی ذهنی شناخته می‌شد و اصطلاحی توهین‌آمیز تلقی شده و اکنون با عنوان کم‌توانی ذهنی از آن یاد می‌شود.
- مشکل ارتباطی
این اختلال روانی شامل مواردی است که بر توانایی استفاده، درک یا تشخیص زبان و گفتار تأثیر می‌گذارد. DSM چهار زیرگروه مختلف از مشکلات ارتباطی را مشخص می‌کند: اختلال زبان، اختلال صدای گفتار، اختلال لکنت و اختلال ارتباطی اجتماعی.
- اوتیسم
اوتیسم نقص در تعامل اجتماعی و ارتباطات طول زندگی و همچنین الگوهای محدود و تکراری رفتارها است. DSM بیان می‌کند که علائم اختلال اوتیسم در دوره اولیه رشد وجود دارد و این علائم باید باعث اختلال قابل توجهی در جنبه‌های مهم زندگی از جمله عملکرد اجتماعی و شغلی شود. افراد مبتلا به اوتیسم می‌توانند مانند سایر افراد جامعه یاد بگیرند، رفتار کنند، فکر کنند و حتی ارتباط برقرار کنند.
یادآوری این نکته حائز اهمیت است که از آنجا که اوتیسم یک اختلال طیف است؛ افراد می‌توانند علائمی داشته باشند که به صورت خفیف، متوسط یا شدید است. برخی از افراد ممکن است چندین یا بسیاری از علائم این اختلال روانی را با هم داشته باشند.
- بیش فعالی یا کمبود توجه
ADHD یک اختلال روانی است که با یک الگوی مداوم از بیش فعالی و تحریک‌پذیری و یا بی‌توجهی مشخص می‌شود. این اختلال بر عملکرد فرد در خانه، کار، مدرسه و موقعیت‌های اجتماعی تأثیر می‌گذارد. DSM بیان می‌کند که چندین علائم باید قبل از سن 12 سالگی وجود داشته باشد و این علائم باید تأثیر منفی بر عملکرد اجتماعی، شغلی یا دانشگاهی داشته باشد.
2. اختلالات دوقطبی و مرتبط با آن
اختلال دوقطبی با تغییر در خلق‌وخو و همچنین تغییر در فعالیت و سطح انرژی مشخص می‌شود. این اختلال اغلب تجربه تغییر خلق‌وخو از حالت سرخوشی به دوره افسردگی است. از چنین حالات سرخوشی را می‌توان به عنوان شیدایی یا هیپومانیا یاد کرد.
- مانیا (شیدایی)
دوره شیدایی با خلق‌وخوی متغیر یا تحریک‌پذیر همراه با افزایش فعالیت و انرژی مشخص می‌شود. دوره‌های شیدایی گاهی اوقات با احساس حواس‌پرتی، تحریک‌پذیری و اعتماد به نفس بیش از حد مشخص می‌شوند. افرادی که شیدایی را تجربه می‌کنند بیشتر به انجام کارهایی مانند قمار و ولخرجی تمایل دارند. هنگامی که دوره شیدایی پیشرفت می‌کند، احتمال توهم نیز وجود دارد.
- افسردگی اختلال روانی رایج نوجوانی
افسردگی را می‌توان جزو اختلال روانی رایج نوجوانی دانست. این اختلال با احساس غم به همراه عدم علاقه به فعالیت‌های سابق مشخص می‌شوند. همچنین ممکن است شامل احساس گناه، خستگی و تحریک‌پذیری باشد. در طی یک دوره افسردگی، افراد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است علاقه خود را به فعالیت‌هایی که قبلاً از انجام آن‌ها لذت می‌بردند را از دست بدهند و با مشکلات خواب مواجه شده و حتی در فکر خودکشی باشند.
3. اختلالات اضطرابی
اختلال اضطرابی مواردی است که با ترس بیش از حد و مداوم، نگرانی، اضطراب و اختلالات رفتاری مرتبط با آن همراه است. ترس پاسخی به تهدید است، خواه این تهدید واقعی باشد یا غیرواقعی. انواع اختلالات اضطرابی شامل موارد زیر است:
- اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
این اختلال با نگرانی بیش از حد در مورد وقایع روزمره مشخص شده است. در حالی که برخی از استرس و نگرانی بخشی از زندگی است؛ اما GAD ممکن است به حدی زیاد باشد که زندگی افراد را تحت تأثیر قرار دهد.
در بزرگسالان، نگرانی می‌تواند در مورد مسئولیت‌های شغلی یا عملکرد، سلامت شخصی یا سلامت اعضای خانواده، امور مالی و سایر شرایط زندگی روزمره باشد. در کودکان، نگرانی بیشتر در مورد توانایی‌های آن‌ها یا کیفیت عملکرد آن‌ها (به عنوان مثال در مدرسه) است. بسیاری از افراد مبتلا به GAD همچنین علائمی مانند عرق کردن، حالت تهوع یا اسهال را تجربه می‌کنند.
- فوبیا
فوبیا شامل ترس شدید از یک شیء یا وضعیت خاص در محیط است. برخی از نمونه‌های فوبیا شامل ترس از عنکبوت، ترس از ارتفاع یا ترس از مار است. چهار نوع اصلی فوبیای خاص شامل وقایع طبیعی (رعد و برق و گردباد)، پزشکی (روش‌های پزشکی، روش‌های دندانپزشکی، تجهیزات پزشکی)، حیوانات (سگ و مار) و موقعیتی (فضاهای کوچک، ترک خانه، رانندگی) است.
- پانیک اتک
این اختلال روانی با حملات هراس مشخص می‌شود که به نظر می‌رسد آنی و بدون هیچ دلیلی باشد. به همین دلیل، افراد مبتلا به پانیک اتک اغلب اضطراب و دلهره را تجربه می‌کنند. ممکن است بیماران از حضور در موقعیت‌ها و مکانی‌ها که در گذشته حملات رخ داده است سر باز بزنند. این اختلال می‌تواند بر زندگی روزمره آن‌ها تأثیر گذاشته و انجام کارهای روزمره را دشوار کند.
- اختلال اضطراب جدایی
این بیماری نوعی اختلال اضطراب است که شامل ترس بیش از حد یا اضطراب مربوط به جدا شدن از فرد مورد علاقه است. افراد غالباً با اضطراب جدایی آشنا هستند؛ زیرا این ترس در کودکان خردسال هنگام جدایی از والدینشان دیده می‌شود، اما بزرگسالان نیز می‌توانند آن را تجربه کنند. شخصی که این علائم را تجربه می‌کند ممکن است از دور شدن از خانه، رفتن به مدرسه یا ازدواج خودداری کند تا بتواند در نزدیکی فرد مورد علاقه خود باقی بماند.
4. اختلالات مربوط به تروما و استرس
اختلال روانی مربوط به تروما و استرس شامل قرار گرفتن در معرض یک واقعه استرس‌زا یا آسیب زا است. این اختلال‌ها قبلاً جزو اختلالات اضطرابی بودند؛ اما اکنون دسته مشخصی از اختلالات محسوب می‌شوند. اختلالات موجود در این گروه عبارتند از:
- استرس حاد
اختلال استرس حاد با ظهور اضطراب شدید تا یک ماه پس از قرار گرفتن در معرض یک واقعه آسیب‌زا همراه است. برخی از نمونه‌های وقایع آسیب‌زا شامل بلایای طبیعی، جنگ، تصادف و شاهد مرگ بودن است. در نتیجه، فرد ممکن است علائم گسسته‌ای مانند احساس تغییر واقعیت، عدم توانایی در یادآوری جنبه‌های مهم رویداد و فلاش‌بک‌های زنده (بازگشت به گذشته) را تجربه کند که گویی این رویداد دوباره تکرار می‌شود. علائم دیگر می‌تواند شامل کاهش پاسخگویی عاطفی، یادآوری خاطرات دردآور و مشکل در تجربه احساسات مثبت باشد.
- استرس پس از سانحه (PTSD)
این اختلال می‌تواند پس از آن که فرد در معرض مرگ یا تهدید به مرگ، آسیب جدی یا خشونت جنسی قرار گرفت، ایجاد شود. علائم PTSD شامل دوره‌هایی از عود یا تجربه مجدد این رویدادها و احساس بروز حمله و داشتن افکار منفی باشد. کابوس، فلاش‌بک، عصبانیت، مشکل در تمرکز، پاسخ اغراق‌آمیز و مشکل در یادآوری جنبه‌های این رویداد علائم اختلال است.
5. اختلالات گسستگی
اختلال روانی گسستگی شامل تفکیک یا وقفه در جنبه‌های آگاهی، از جمله هویت و حافظه است. اختلالات گسستگی شامل موارد زیر است:
- فراموشی تجزیه‌ای
این اختلال روانی شامل از دست دادن موقتی حافظه است. در بسیاری از موارد، این از دست دادن حافظه که ممکن است فقط برای یک دوره کوتاه یا سال ها به طول انجامد نتیجه برخی از انواع آسیب‌های روانی است. فراموشی تجزیه‌ای چیزی فراتر از فراموشی ساده است. کسانی که این اختلال را تجربه می‌کنند ممکن است جزئیات مربوط به وقایع را به خاطر بسپارند؛ اما ممکن است تا مدت زمان مشخصی جزئیات دیگری را به یاد نیاورند.
- هویت تجزیه‌ای
اختلال هویت تجزیه‌ای که قبلاً به عنوان اختلال شخصیت چندگانه شناخته می‌شد، شامل دو یا چند هویت یا شخصیت متفاوت در یک نفر است. هر یک از این شخصیت‌ها روش خود را برای درک و تعامل با محیط زیست دارند. افراد مبتلا به این اختلال در رفتار، حافظه، ادراک و پاسخ عاطفی دچار تغییر هستند.
6. اختلالات تغذیه‌ای
اختلالات تغذیه‌ای با نگرانی‌های وسواسی در مورد وزن و الگوهای غذایی مخرب که بر سلامت جسمی و روحی تأثیر منفی می‌گذارد، همراه می‌شود. انواع این اختلال شامل موارد زیر است:
- بی‌اشتهایی عصبی
بی‌اشتهایی عصبی با مصرف محدود مواد غذایی همراه می‌شود که می‌تواند منجر به کاهش وزن شود. کسانی که این اختلال روانی را تجربه می‌کنند دلهره و ترس از افزایش وزن و همچنین تصوری اشتباه از ظاهر و رفتار خود دارند.
- پراشتهایی عصبی
پراشتهایی عصبی شامل خوردن زیاد و سپس اقدام برای جبران این وضعیت است. این رفتارهای جبرانی ممکن است شامل استفراغ عمدی، سوء استفاده از ملین یا دیورتیک یا ورزش بیش از حد باشد.
- پرخوری افراطی
اختلال پرخوری افراطی شامل دوره‌هایی است که در آن فرد مقدار زیادی مواد غذایی را در طی یک دوره زمانی کوتاه مانند چند ساعت مصرف می‌کند. افراد مبتلا به این اختلال اغلب احساس می‌کنند که هیچ کنترلی بر خوردن ندارند. دوره‌های پرخوری افراطی گاهی اوقات توسط احساسات خاصی مانند احساس خوشبختی، اضطراب یا بی‌حوصلگی و یا دنبال کردن وقایع استرس‌زا ایجاد می‌شود.
7. اختلال خواب اختلال روانی مهم
اختلالات خواب شامل وقفه در الگوهای خواب است که منجر به پریشانی می‌شود و بر عملکرد فرد در طول روز تأثیر می‌گذارد. نمونه‌هایی از این اختلال روانی عبارتند از:
- حمله خواب
اختلال حمله خواب شرایطی است که در آن افراد نیاز عجیبی به خواب را تجربه می‌کنند. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است از دست دادن ناگهانی توان عضلات که به عنوان کاتاپلکس نیز شناخته می‌شود را تجربه کنند. همچنین این افراد مستعد توهمات هیپنوژنیک هستند. در این نوع توهم فرد ممکن است صداهایی که وجود ندارد را شنیده و توهمات بصری داشته باشد.
- بی‌خوابی
از دیگر انواع اختلال روانی رایج نوجوانی و حتی بزرگسالی می‌توان به بی‌خوابی اشاره کرد. اختلال بی‌خوابی شامل عدم توانایی در خواب است. همه افراد در بعضی مقاطع مشکلات خواب را تجربه می‌کنند، کم بود خواب وقتی با پریشانی یا اختلال قابل توجه در طول زمان همراه باشد، اختلال محسوب می‌شود.
- پرخوابی
این اختلال روانی با وجود خواب کافی در طول شب همراه است. افراد با این شرایط ممکن است در طول روز در مواقع نامناسب مانند محل کار و مدرسه به خواب بروند.
- پاراسومنیا (خواب پریشی)
پاراسومنیا اصطلاحی است که با رفتارهای غیرمعمول همراه است. چنین اختلالاتی شامل راه رفتن در خواب، وحشت از خواب و صحبت کردن در خواب است. برخی از علائم شایع که بیشتر پاراسومنی‌ها به اشتراک می‌گذارند عبارتند از: مشکل در خوابیدن، خستگی در طول روز و کابوس‌های مکرر.
8. اختلال کنترل تکانه
اختلال کنترل تکانه‌ای مواردی است که شامل عدم توانایی در کنترل احساسات و رفتارها است و در نتیجه فرد به خود یا دیگران آسیب می‌رساند. این اختلال‌ها با مشکل در کنترل عاطفی و رفتاری همراه است که موجب می‌شود فرد حقوق دیگران را نقض کند مانند از بین بردن اموال یا تجاوز جسمی و یا مواردی که با هنجارهای اجتماعی مغایرت دارند.
- جنون دزدی
کلپتومانیا یا همان جنون دزدی شامل ناتوانی در کنترل تمایل برای سرقت است. افرادی که کلپتومانیا دارند، غالباً چیزهایی که واقعاً به آن‌ها احتیاج ندارند یا ارزش مالی واقعی ندارند را می‌دزدند. کسانی که این شرایط را دارند، قبل از ارتکاب سرقت، دارای تنش هستند و بعد از آن احساس تسکین و رضایت می‌کنند.
- آتش افروزی
جنون آتش افروزی شامل علاقه به آتش است که می‌تواند سلامت فرد و دیگران را به خطر اندازد. آن‌ها قبل از آتش سوزی تنش و برانگیختگی عاطفی را تجربه می‌کنند. فردی که مبتلا به این جنون است ممکن است کبریت روشن و فندک را به پارچه، فرش، مبلمان، تکه های کاغذ یا سایر مواد قابل اشتعال بزند.
- اختلال سلوک
اختلال سلوک شرایطی است که در کودکان و نوجوانان زیر 18 سال مرتباً هنجارهای اجتماعی و حقوق دیگران را نقض می‌کنند. کودکان مبتلا به این اختلال تجاوز نسبت به افراد و حیوانات، نابودی اموال، سرقت و فریب و نقض سایر قوانین را از خود نشان می‌دهند. این رفتارها منجر به مشکلات قابل توجهی در عملکرد تحصیلی یا اجتماعی کودک می‌شود.
- نافرمانی مقابله‌ای
اختلال نافرمانی مقابله‌ای قبل از 18 سالگی آغاز می‌شود و با مبارزه طلبی، تحریک‌پذیری، عصبانیت، پرخاشگری و توهین همراه می‌شود. علاوه بر این، کودکانی که دارای این اختلال روانی هستند، اغلب با مشکلات یادگیری مواجه هستند.
9. اختلال افسردگی
اختلالات افسردگی شامل وضعیت‌های متعددی است. همه آن‌ها با خلق‌وخوی غمگین، پوچی یا تحریک‌پذیر همراه با علائم جسمی و شناختی مشخص می‌شوند. آن‌ها از نظر طول دوره، زمان و علت متفاوت هستند.
- بی‌نظمی خلقی اخلال‌گرانه
این اختلال روانی در دوران کودکی با عصبانیت شدید و تحریک‌پذیری همراه می‌شود. کودکان مرتباً طغیان مکرر و شدید را از خود نشان می‌دهند. این اختلال هنگامی تشخیص داده می‌شود که کودک دارای تنش‌های خلق‌وخوی است که به طور متوسط سه بار یا بیشتر در هفته اتفاق می‌افتد.
- افسردگی حاد
شرایطی که با از دست دادن علاقه نسبت به انجام فعالیت‌ها و تغییر خلق‌وخو که منجر به مشکلات قابل توجهی در نحوه عملکرد فرد می‌شود، افسردگی حاد است. برخی از افراد مبتلا به افسردگی حاد هرگز به دنبال معالجه نیستند. با این حال، بیشتر افراد مبتلا به این اختلال می‌توانند یاد بگیرند که چگونه با بیماری کنار بیایند. با کمک داروها و روان درمانی می‌توان این بیماری را کنترل کرد.
- اختلال پیش از قاعدگی (PMS)
این شرایط نوعی سندرم قبل از قاعدگی (PMS) است که با افسردگی، تحریک‌پذیری و اضطراب قابل توجهی که یک یا دو هفته قبل از شروع قاعدگی آغاز می‌شود، نمایان می‌شود. علائم معمولاً ظرف چند روز پس از خونریزی از بین می‌روند.
10. مصرف مواد و اختلالات اعتیادآور
اختلالات مربوط به مواد شامل سوء استفاده از مواد مختلف مانند کوکائین، متامفتامین، مواد مخدر و الکل است. این اختلالات ممکن است شامل شرایط ناشی از مصرف مواد باشد که می‌تواند منجر به مسمومیت، ظهور روانپریشی، اضطراب و هذیان شود.
- مصرف الکل
اختلال مصرف الکل، یکی از وضعیت‌های رایج در ایالات متحده است. اختلال در مصرف الکل جایگزین نام‌هایی شد که قبلاً به طور جداگانه به عنوان “سوء مصرف الکل” و “وابستگی به الکل” تعریف شده بودند. معمول است که مردم انکار کنند که از الکل سوء استفاده می‌کنند. علاوه بر این، ممکن است علائم اختلال مصرف الکل در خود یا شخص دیگری قابل تشخیص نباشد.
- اختلالات ناشی از مصرف حشیش
این اختلالات شامل علائمی از قبیل استفاده بیش از حد از ماری جوانا است و باعث احساس عدم توانایی متوقف کردن آن با وجود عوارض جانبی در زندگی فرد می‌شود. اختلال در استفاده از حشیش تقریباً 10 درصد از 193 میلیون مصرف کننده حشیش در جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- اختلال مصرف مواد محرک
این بیماری استفاده از محرک‌هایی مانند شیشه، آمفتامین‌ها و کوکائین است. این داروهای روانگردان که به عنوان محرک شناخته می‌شوند، امروزه در سراسر جهان وجود دارند. مصرف مواد محرک وابستگی ذهنی و جسمی را در افراد ایجاد کرده و زندگی آن‌ها را مختل می‌کند.
11. اختلالات عصبی شناختی اختلال روانی رایج
اختلالات عصبی شناختی خود را با نقص فرآیندهای عملکردی نشان می‌دهد. این اختلالات در بدو تولد یا اوایل زندگی وجود ندارد و با گذشت زمان حاصل می‌شوند.
- روان آشفتگی
روان آشفتگی به عنوان حالت سردرگمی حاد شناخته می‌شود. این اختلال در مدت زمان کوتاهی، معمولاً چند ساعت یا چند روز ایجاد می‌شود و با اختلال در توجه و آگاهی همراه می‌شود. این اختلال شامل سردرگمی شدید و تغییرات سریع در عملکرد مغز است و می‌تواند در خواب، تمرکز و توجه و عملکرد شناختی اختلال ایجاد کند.
12. اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی یک اختلال روانی مزمن است که بر تفکر، احساس و رفتار فرد تأثیر می‌گذارد. اسکیزوفرنی اختلال روانی رایج در نوجوانی است. طبق گفته DSM باید دو یا چند علامت اسکیزوفرنی برای مدت حداقل یک ماه وجود داشته باشد تا این بیماری قابل تشخیص باشد. این علائم شامل هذیان، توهم، آشفتگی کلامی و رفتار جنون‌آمیز می‌شود.
13. اختلالات وسواسی
اختلالات وسواسی دسته‌ای از بیماری‌های روانی است که شامل اختلال وسواس اجباری، خود زشت انگاری، احتکار، اختلال کندن مو، اختلال کندن پوست و اختلال وسواس ناشی از مصرف دارو می‌شود. درمان اختلال وسواس معمولاً با ترکیبی از درمان‌ها و داروها همراه است. از جمله درمان‌های مرسوم، درمان شناختی-درمانی یا همان CBT است.
14. اختلال شخصیت اختلال روانی رایج نوجوانی
اختلالات شخصیتی با الگوی پایدار افکار، احساسات و رفتارهایی ناسازگار شناخته می‌شود که می‌تواند باعث آسیب‌های جدی در روابط و زندگی افراد شود.
- شخصیت ضداجتماعی
اختلال شخصیت ضد اجتماعی با بی اعتنایی به قوانین، هنجارهای اجتماعی و حقوق دیگران نمایان می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال به طور معمول در دوران کودکی شروع به نمایش علائم می‌کنند. آن‌ها در احساس همدلی با دیگران مشکل دارند و از رفتارهای مخرب خود پشیمان نیستند.
- شخصیت دوری گزین
از دیگر انواع اختلالات روانی می‌توان به شخصیت دوری گزین اشاره کرد. اختلال شخصیت دوری گزین شامل بازدارندگی شدید اجتماعی و حساسیت به طرد شدن است. چنین احساس ناامنی منجر به مشکلات قابل توجهی در زندگی روزمره و عملکرد فرد می‌شود. این اختلال با کمرویی شدید و حساسیت نسبت به انتقاد از دیگران مشخص می‌شود.
- شخصیت مرزی
اختلال شخصیت مرزی با علائمی از جمله بی‌ثباتی عاطفی، روابط ناپایدار و شدید بین فردی، ناپایداری شخصیت و رفتارهای تحریک‌آمیز همراه است. بی‌ثباتی عاطفی این افراد همراه با رفتارهای خود ویرانگری است. افراد مبتلا به شخصیت مرزی حساسیت زیادی به شرایط محیطی داشته که می‌تواند سبب آسیب به خود و دیگران شود.
- شخصیت وابسته
اختلال شخصیت وابسته شامل یک الگوی مزمن از ترس از جدایی و نیاز به مراقبت بیش از حد است. افراد مبتلا به این اختلال غالباً درگیر رفتارهایی خواهند شد که در جهت مراقبت از دیگران برنامه‌ریزی شده‌اند.
- شخصیت نمایشی
اختلال شخصیتی نمایشی با الگوهای عاطفی شدید و جلب توجه همراه است. افراد دارای این اختلال در زمانی که در مرکز توجه قرار ندارند، احساس ناراحتی می‌کنند و به سرعت احساسات را تغییر می‌دهند. ممکن است رفتارهایی را از خود بروز دهند که باعث جلب توجه دیگران شود.
- خودشیفتگی یک اختلال روانی فراگیر
اختلال شخصیت خودشیفتگی با یک الگوی ماندگار از تصویر خود بزرگ پنداری، خود محوریت و فقدان حس همدلی همراه است. افرادی که دچار این اختلال هستند، به خود بیشتر از دیگران علاقمند هستند. مانند سایر اختلالات شخصیتی، خودشیفتگی بر جنبه‌های مختلف زندگی افراد از جمله روابط اجتماعی، خانواده و کار تأثیر منفی می‌گذارد.
- شخصیت پارانوئید
اختلال شخصیت پارانوئید با بی اعتمادی نسبت به دیگران، حتی اعضای خانواده، دوستان و همسر همراه است. افراد مبتلا به این اختلال، دیگران را بدون هیچ‌گونه مدرک و توجیهی بدخواه می‌دانند. بی‌اعتمادی آن‌ها به دیگران ایجاد روابط را دشوار می‌کند و می‌تواند در بسیاری از جنبه‌های زندگی از جمله در خانه، مدرسه و محل کار اختلال ایجاد کند. افراد مبتلا به شخصیت پارانوئید رفتارهای خود را طبیعی می‌دانند.
- شخصیت اسکیزوئید
اختلال شخصیت اسکیزوئید شامل علائمی است که شامل دوری از روابط اجتماعی می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال به سمت زندگی درونی خود متمایل هستند و اغلب نسبت به روابط بیرونی بی‌تفاوت خواهند بود. به طور کلی، آن‌ها می‌توانند سرد و بی‌روح به نظر برسند.
- شخصیت اسکیزوتایپال
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال با ویژگی‌های عجیب در گفتار، رفتارها، ظاهر و تفکر همراه است. افراد دارای این وضعیت ممکن است اعتقادات عجیب و غریب داشته و همچنین مشکل در ایجاد روابط را تجربه می‌کنند.
کلام آخر
به اعتقاد روانشناسان اختلال روانی می‌تواند فعالیت های روزانه و روابط افراد را تحت شعاع قرار دهد. با تشخیص و درمان به موقع این اختلالات می توان از بروز علائم حاد جلوگیری کرده و زندگی نرمالی داشت.
